Het begint al in de brugklas

Al in het eerste leerjaar van het voortgezet onderwijs zijn de signalen van voortijdig schoolverlaten zichtbaar. Niet alleen slechte schoolprestaties maar ook gebrek aan betrokkenheid van ouders, economische klasse en schooltype spelen een rol.

Uit recent CBS-onderzoek over de oorzaken van voortijdig schoolverlaten blijkt dat signalen voor een verhoogde kans op vsv al in de brugklas zichtbaar zijn. Drie factoren spelen daarbij een rol:

• Achterblijvende schoolprestaties in de brugklas
• Interesse van ouders
• Alleen vmbo-onderwijs

Achterblijvende schoolprestaties, vooral bij jongens, zijn de belangrijkste risicofactor. Ook gebrek aan motivatie, de school niet leuk vinden en behoren tot een lagere sociaal-economische klasse vergroot de kans op uitval. Daarnaast spelen persoonlijkheidskenmerken een rol zoals: omgaan met taken, communicatieve vaardigheden, onafhankelijk denken en beslissingen durven nemen.

Interesse van ouders kan schooluitval voorkomen. Als ze betrokkenheid tonen bij de schoolactiviteiten van hun kind, kan daar een preventieve werking van uitgaan. Sociaal- economische klasse is medebepalend voor de interesse die ouders tonen in de schoolprestaties van hun kind.

Naast persoonlijkheidskenmerken en verschillen in sociaal-economische klasse speelt de school ook een rol bij schooluitval. Bij scholen in verstedelijkte gebieden en/of met relatief veel allochtonen is deze kans groter. Ook blijkt dat leerlingen op brede scholengemeenschappen minder vaak uitvallen dan op scholen met uitsluitend vmbo-onderwijs.

De MBO Raad vindt de uitkomst van dit CBS-onderzoek opmerkelijk. De resultaten laten volgens haar zien dat niet alleen de inspanningen van het mbo van belang zijn. Ook ouders en het vmbo-onderwijs spelen een cruciale rol bij het behalen van een startkwalificatie in het mbo.

Bron:
Early school-leaving in the Netherlands – A multidisciplinary study of risk and protective factors explaining early school-leaving, Tanja Traag, 2012